لیبل کتاب، برچسبی است که روی جلد یا پشت جلد کتاب چسبانده می‌شود تا اطلاعات مهمی راجع به کتاب ارائه دهد. این لیبل‌ها باید ویژگی‌های خاصی داشته باشند تا هم کارایی لازم را داشته باشند و هم به کتاب آسیبی نرسانند.

1. اندازه و ابعاد مناسب

لیبل کتاب باید به اندازه‌ای باشد که اطلاعات لازم را به‌صورت خوانا درج کند، ولی بزرگ نباشد که ظاهر کتاب را زشت کند.
معمولاً ابعاد بین ۳×۵ سانتی‌متر تا ۵×۷ سانتی‌متر است.

2. جنس مقاوم و با کیفیت

لیبل‌های کتاب معمولا از جنس کاغذ با چسب مخصوص ساخته می‌شوند که پس از چسباندن به راحتی جدا نشوند.
جنس باید طوری باشد که به جلد کتاب آسیب نرساند، لکه نکند یا باعث جدا شدن رنگ جلد نشود.
لیبل‌هایی با پوشش پلاستیکی (لمینیت) نیز رایج هستند که در برابر رطوبت و پارگی مقاوم‌ترند.

3. چسب قوی ولی قابل جدا شدن

چسب لیبل باید به اندازه کافی قوی باشد تا هنگام جابجایی و استفاده، لیبل جدا نشود.
در عین حال، در صورت نیاز به تعویض یا حذف، لیبل باید بدون آسیب به جلد کتاب قابل جدا شدن باشد.
برخی کتابخانه‌ها از چسب‌های قابل جداسازی (removable adhesive) استفاده می‌کنند.

4. قابلیت چاپ انواع اطلاعات

لیبل باید قابلیت چاپ انواع اطلاعات شامل شماره کتاب، کد رده‌بندی (مثل رده‌بندی دیویی)، بارکد، نام کتابخانه یا فروشگاه، و حتی لوگوی برند را داشته باشد.
چاپ باید با کیفیت باشد تا ماندگاری رنگ و وضوح حروف حفظ شود.

5. خوانایی بالا و طراحی استاندارد

فونت و رنگ نوشته‌ها باید به گونه‌ای باشند که به راحتی خوانده شوند.
معمولاً از فونت‌های ساده و استاندارد استفاده می‌شود.
طراحی لیبل باید هم کاربردی و هم زیبا باشد تا به کتاب جلوه حرفه‌ای بدهد.

6. مقاومت در برابر شرایط محیطی

لیبل کتاب باید در برابر عوامل محیطی مانند رطوبت، حرارت، نور آفتاب و ساییدگی مقاوم باشد.
این ویژگی به خصوص برای کتاب‌های امانتی که زیاد جابه‌جا می‌شوند اهمیت دارد.

7. امکان استفاده از فناوری‌های نوین

لیبل‌ها می‌توانند مجهز به بارکد یا RFID باشند که مدیریت کتاب‌ها را با سیستم‌های دیجیتال آسان‌تر می‌کند.
این تکنولوژی‌ها امکان جستجو، امانت‌گیری و بازگشت کتاب را سریع‌تر و دقیق‌تر می‌کنند.

8. سازگاری با جلدهای مختلف

لیبل باید روی انواع جلدهای کتاب (کاغذی، سخت، نرم، لمینت‌شده و غیره) به خوبی بچسبد و عملکرد مناسب داشته باشد.

9. مقرون‌به‌صرفه بودن

با توجه به تعداد زیاد کتاب‌ها، هزینه هر لیبل باید معقول و به صرفه باشد.
استفاده از مواد و چاپ اقتصادی ولی با کیفیت، یکی از نکات مهم انتخاب لیبل است.

جمع‌بندی

لیبل کتاب با توجه به کاربردهای گسترده در کتابخانه‌ها، فروشگاه‌ها و مراکز نشر، باید ویژگی‌هایی مثل اندازه مناسب، چسبندگی متعادل، مقاومت فیزیکی، قابلیت چاپ دقیق و ماندگاری بالا داشته باشد. انتخاب صحیح لیبل می‌تواند به بهبود سازماندهی کتاب‌ها، تسریع در خدمات‌دهی و حفظ کیفیت کتاب‌ها کمک شایانی کند.